Frans Lemmens

Reis- en Natuurfotograaf. Frans Lemmens Photography staat voor het fotografenteam Frans Lemmens en Marjolijn van Steeden. Sinds ze elkaar ontmoetten in Bolivia in 1989 werken en wonen ze samen. ---- Pas tijdens zijn studie aan de Nyenrode Business Universiteit (1971-1974) ging Frans zich interesseren voor fotografie. Die interesse werd al gauw zo groot dat hij een schriftelijke cursus documentairefotografie is gaan volgen aan de Fotovakschool. Daarna voor tweeëneenhalf jaar naar de savanne van Ivoorkust als ontwikkelingswerker. Dankbaar werk, maar in fotografisch opzicht lastig. Het is geen baan van negen tot vijf. Je bent altijd met je werk bezig, dus er kwam niet veel van fotograferen.
Ondanks dat maakte Frans toch zo nu en dan zwart-wit foto’s waar mensen afdrukken van wilden hebben, waardoor de motivatie bleef.
Na terugkomst uit Ivoorkust is hij gaan werken als chauffeur (Landrover) en reisbegeleider in Marokko en later in de Sahara, de jungle van Sarawak (Maleisisch Borneo) en India. Tevens werkzaam als chauffeur op vrachtwagens met goederen en soms toeristen over land naar Nigeria en Kameroen.
Fotografie werd steeds belangrijker, maar een professionele loopbaan als fotograaf was nog niet aan de orde. Dat kwam pas nadat hij terugkwam uit Gao in Noord-Mali, na een verblijf van vijftien maanden als controleur op voedselhulp. Een tiende van zijn collega’s overleed als gevolg van hitte en ongelukken, maar er waren wel tienduizenden mensenlevens gered. Het geweten knaagde, maar toch besloot hij te stoppen als hulpverlener – het was te heftig en te gevaarlijk. In het toerisme zag hij ook geen toekomst. Zo bleef de fotografie over. Het was een enorme opluchting toen dat besluit genomen werd. Hij nam een aantal jaren om een carrière op te bouwen en dat is volgens plan gelukt.

- Het professionele begin

Gedurende zijn tijd als hulpverlener in Gao kwam de hele wereldpers over de vloer, ook veel fotografen. Echter Frans besloot om als fotograaf niet de ellende in de wereld vast te leggen, maar de positieve kant en schoonheid.
Gezien zijn ruime ervaring met woestijntochten en jungletrips, kwam hij ook als fotograaf op dit pad terecht. In eerste instantie veel ‘Derde Wereld’ fotowerk in zwart-wit voor hulporganisaties, Europese Gemeenschap en WFP (World Food Programme). Maar daar was hij, ondanks het succes, snel op uitgekeken. Te technisch, heel tijdrovend en weinig ruimte voor creativiteit.
Kleur (dia) schoot hij eigenlijk alleen als ‘vrij werk’ tijdens zijn tochten door de Algerijnse Sahara, waarvan in 1989 een fotoboek werd uitgegeven door FOCUS. In 1988 ondernam hij het ‘ultieme’ woestijnavontuur door met een traditionele zoutkaravaan (40 Toearegs en 300 kamelen) zo’n 600 km mee te lopen op en naast de kameel, waarbij de Ténéré- woestijn werd doorkruist van Agadez naar de de oase Fachi in Niger.
Even later ontmoette Frans zijn partner Marjolijn van Steeden in Bolivia. Ze besloten samen verder te gaan met natuur- en reisfotografie in kleur. En dat doen ze grosso modo nog steeds.
Lange tijd was de wereld hun studio. Met een Catalina PBY-5A vliegboot uit de Tweede Wereldoorlog de halve wereld rondgevlogen. Met de Chileense marine naar Antarctica, drie maanden in de binnenlanden van Myanmar (grotendeels zonder visum), 7 maanden in hun geliefde Bolivia en vele reisreportages. Nadat ze zich hadden aangesloten bij de Franse tak van de Image Bank (daarna onderdeel van Getty Images) vooral ook voor Franse bladen zoals Gala, Figaro, Figaro-Femmes, Point de Vue, Grands Reportages, etc. gewerkt. Buiten reisreportages maakten ze veel thema-nummers voor het educatieve kinderblad Sam-Sam.

- Nederland.

Maar halverwege de jaren negentig kwam ook Nederland in het vizier. Families knobbelzwanen achter ons huis in ’s-Graveland waren de aanleiding. We waren direct gecharmeerd van de uitzonderlijke schoonheid en begonnen ze op de gevoelige plaat te zetten. De foto’s verschenen al snel als wenskaart, in kalenders en in tijdschriften. Toen de KLM begon met de succesvolle zwanencampagne, namen we contact op met het reclamebureau en daar hoorden we dat ze in Nederland moeilijk aan vliegende zwanen konden komen. Ze kenden wel een zwanenmeer in Engeland, dus wij gingen erheen met een camper. Vervolgens hebben we twee weken in de regen gewacht op droge, gunstige omstandigheden – de lucht moest natuurlijk wel KLM-blauw zijn. Het werden beroemde zwanen.

We gingen steeds meer fotograferen in Nederland, wat in 1997 leidde tot het succesvolle boek ‘Visions of the Netherlands’, waarvan ongeveer 80.000 exemplaren zijn verkocht.

- Terug naar de woestijn - Unilever - Reisreportages.

Begin 2001 waren we toe aan een nieuwe uitdaging. De Sahara, waar we ‘kind aan huis’ waren, werd het project. Tussen 2001 en 2004 gingen we negen keer op expeditie naar ons favoriete Algerije, Niger, Mali, Tunesië, Egypte en Libië. Met hulp van de Algerijnse oliemaatschappij Sonatrach hebben we vervolgens het boek ‘Sahara, Land beyond Imagination’ uitgebracht, de kroon op ons woestijnwerk.

In 2005 vroeg de toenmalige CEO van Unilever, Antony Burgmans, ons om het 75-jarig jubileum boek van de multinational te produceren. 2 jaar lang hebben we de activiteiten van Unilever in 14 landen in beeld gebracht. Een bijzondere en eervolle opdracht.

Maar het was ook weer even genoeg, al die projecten. We gingen weer meer reisreportages maken.
Van Nieuw-Zeeland tot Peru en van Zuid-Afrika tot IJsland, veelal in opdracht van National Geographic Traveler. Reisorganisaties in voornamelijk Nederland, Duitsland en België publiceerden op grote schaal onze foto’s. Tevens werden grote selecties ‘gestald’ bij foto-agentschappen, zoals Getty Images, Corbis, Alamy en ANP (voorheen Hollandse-Hoogte).

Na een paar jaar kwamen we echter tot de conclusie dat het einde van de lucratieve stock-business in zicht kwam, waar we vooral via Getty Images veel succes mee hadden.
De digitale revolutie had er voor gezorgd dat beeldmateriaal niet alleen veel makkelijker te maken was maar ook veel makkelijker te distribueren.
Ons fotomateriaal dreigde opgeslokt te worden door de massa.

- Terug naar Nederland als thema.

Mede door de marktontwikkelingen besloten we terug te gaan naar de bron: Nederland. Daar waren we nog lang niet op uitgekeken, wat ook zou blijken. De Sahara was uit fotografisch oogpunt ook een optie, maar daar waren inmiddels teveel wapens in omloop.
Sinds 2012 hebben we 11 fotoboeken geproduceerd over Nederland, veelal in samenwerking met National Geographic.
We vinden hier meer diepgang, kwaliteit en uiteraard veel minder logistieke problemen. Ons land inspireert ons enorm - Nederland verveelt nooit.

Twee boeken waren gemaakt in samenwerking met EMS Films, behorende bij de gelijknamige bioscoopfilms: Holland – Natuur in de Delta en Amsterdam – De Wilde Stad.

Het in 2022 verschenen salontafelboek ‘NL-365 | A year in the Netherlands’ is de kroon op ons 'Holland' werk. We hebben er alles aan gedaan om er een homogeen koffietafelboek van te maken, met onderwerpen die variëren van traditionele iconen tot moderne economie.

- Stijl

Onze stijl zou je esthetische documentaire fotografie kunnen noemen. Beelden moeten op zichzelf kunnen staan, vaak decoratief en dus geschikt voor reclame uitingen of voor aan de muur. Het gaat ons om het maken van mooie beelden, die de positieve kant van de mens en de wereld tonen.

Beeldmanipulatie voor documentaire werk is uit den boze, alleen ‘corrigeren’ is toegestaan. Voor kunstuitingen voor aan de muur, vinden we manipulatie geen probleem, maar we beperken het tot een minimum.

Boeken:
- The Algerian Sahara – Le Sahara Algérien (Focus, 1989)
- Visons of the Netherlands (The Ad Agency, 1997)
- Le Désert, l’autre Océan (RSM, Algiers, 1998, behorende bij de wereldtentoonstelling in Lissabon 1998 en Hannover 2000 voor de Algerijnse overheid).
- Sahara - Land beyond Imagination (The Ad Agency, 2004)
- Unilever Matters (Unilever / The Ad Agency, 2006)
- Icons of the Netherlands (National Geographic / DMU, 2012)
- Nederland vanuit de Lucht (National Geographic / DMU, 2013)
- Nederland op zijn Mooist (National Geographic / Fontaine, 2014)
- Holland - Natuur in de Delta (EMS Films, 2015)
- This is Holland (This is Holland / EMS Films 2017)
- Amsterdam, de wilde Stad (Bas Lubberhuizen / EMS Films 2017)
- Still Holland (National Geographic / Fontaine, 2017)
- Holland, Winter Wonderland (Fontaine, 2018)
- Amsterdam, an inspiring photographic Journey (Fontaine, 2019)
- The Netherlands at its Best – Throughout the Year’ (Fontaine, 2020)
- NL-365 | A year in the Netherlands (2022)